Uroczyste odsłonięcie tablicy pamiątkowej
Muzeum Regionalne w Dębicy
17 maja 2014 roku
Dnia 17 maja 2014 roku na terenie Muzeum Regionalnego w Dębicy miało miejsce uroczyste odsłonięcie tablicy poświęconej pochodzącym z terenów powiatu dębickiego żołnierzom 2 Korpusu Polskiego generała Władysława Andresa walczącym w 1944 roku pod Monte Cassino. Doniosłość tego wydarzenia podkreślił udział żołnierzy Wojska Polskiego, dzięki czemu można było przybyłym mieszkańcom zaprezentować ceremoniał wojskowy. Piękna oprawa to zasługa 21 Dywizjonu Artylerii Przeciwlotniczej z Jarosławia oraz orkiestry 16 Kołobrzeskiego Batalionu Powietrznodesantowego z Krakowa. Podhalańczycy wystawili poczet sztandarowy, kompanią honorową, wartę honorową i asystę honorową. Kompanią dowodził kapitan Wiesław Rachwał, zaś Apel Pamięci odczytała porucznik Elżbieta Zdunek. Po wystawieniu posterunku honorowego wprowadzeniu pocztów sztandarowych odegrano hymn państwowy. Przybyłych gości powitał przewodniczący Społecznego Komitetu Upamiętnienia 70. rocznicy bitwy pod Monte Cassino, pan Zenon Trojan. Rys historyczny przedstawił Jacek Dymitrowski, dyrektor Muzeum Regionalnego. Po krótkich wystąpieniach tablicę poświęcił kapitan rezerwy ksiądz Józef Wątroba, proboszcz parafii pw. Świętego Krzyża w Dębicy. Uroczystego odsłonięcia tablicy dokonali: Paweł Wolicki - burmistrz miasta Dębica, major Mirosław Szpunar z 21 Brygady Strzelców Podhalańskich, Zenon Trojan z Społecznego Komitetu Upamiętniającego oraz Andrzej i Marian Majowie - synowie porucznika doktora Juliana Maja, dowódcy 6 kompanii sanitarnej 5 Dywizji Piechoty Kresowej . Po salwie honorowej odegrano "Czerwone maki". Następnie wręczono podziękowania tym wszystkim osobom, które pomogły przy organizacji wystawy oraz uroczystości. Na zakończenie odprowadzono wojskową asystę honorową, sztandar 21 Dywizjonu, kompanię honorową oraz pozostałe poczty sztandarowe.
Organizatorzy uroczystości pragną złożyć szczególne podziękowania za okazaną pomoc dla :
Ppłk Marcin Żal - Wojskowy Komendant Uzupełnień w Rzeszowie
Płk dypl. Wojciech Kucharski - Dowódca Garnizonu Rzeszów
oraz wszystkich oficerów i żołnierzy biorących udział w uroczystości za godne reprezentowanie munduru WP.
Następnie uczestnicy uroczystości udali się na zwiedzanie nowo powstałych wystaw czasowych.
Są to:
1. "Dębickie maki"
17 maja do 15 lipca 2014r.
W 70. rocznicę bitwy pod Monte Cassino Muzeum Regionalne w Dębicy przygotowało wystawę poświęconą zarówno tej bitwie, jak udziałowi osób pochodzących z terenu powiatu dębickiego, którzy byli jej uczestnikami. Na wystawie możemy zobaczyć drogę, jaką przebyli z terenów Związku Sowieckiego, poprzez Iran, Irak, Syrię, Palestynę, Egipt, aż do Włoch, gdzie wzięli udział w walkach z Niemcami. Ekspozycję tworzą zdjęcia pochodzące z rodzinnych albumów, oryginalne mundury, odznaczenia oraz osobiste pamiątki po tych żołnierzach. Ciekawostką są makiety, które obrazują skalę trudności związaną ze zdobywaniem zarówno klasztoru, jak i forsowaniem masywu górskiego, na którym była oparta niemiecka "Linia Gustawa".
Podczas kwerendy udało się ustalić pięćdziesiąt osób związanych z powiatem dębickim, którzy byli uczestnikami tych zmagań. Ich dramatyczne wojenne losy, powrót do Ojczyzny i walka "Za wolność Waszą i Naszą" są kanwą tej wystawy, która jest doskonałą lekcją historii zarówno dla starszego pokolenia, jak i dla młodzieży szkolnej.
2. W służbie Narodowi Najjaśniejszej Rzeczypospolitej
17 maja do 15 lipca 2014r.
Wystawa prezentuje sylwetkę płk. Tadeusza Danilewicza, postać znaczącą w historii II wojny światowej i dziejach powojennej emigracji. Płk. Tadeusz Danilewicz (1895-1972), ps. "Doman", "Kossak", "Kuba", "Łoziński", wybitny polski żołnierz i oficer, którego niezwykły życiorys zamyka w sobie losy całego pokolenia walczących i broniących niepodległości Polski. Urodził się w powiecie żółkiewskim, woj. lwowskie. Przed wojną odbywał służbę w formacjach 38 pułku piechoty i 47 p. p. Strzelców Kresowych; ranny w wojnie z bolszewikami w 1920 r. Później służył w 6 pułku Strzelców Podhalańskich, Korpusie Ochrony Pogranicza, 39 p. p. Strzelców Lwowskich i 3 p. p. Legionów, stacjonującym w Jarosławiu. W czasie wojny obronnej w 1939 r brał udział w walkach Armii "Łódź", uczestnik obrony twierdzy Modlin, za co odznaczony został orderem Virtutti Militari. W czasie okupacji działał w konspiracji Narodowo - Ludowej Organizacji Walki, jako oficer sztabu Komendy Obwodu Jarosław. Przeniesiony do Warszawy pełnił funkcje: Szefa wydziału ogólno - organizacyjnego Komendy Głównej, Szefa sztabu Komendy Głównej NSZ - AK, Komendanta Głównego Narodowego Zjednoczenia Wojskowego. W marcu 1945 uniknął aresztowania przez NKWD, które uwięziło i skazało w późniejszym procesie szesnastu przywódców Polskiego Państwa Podziemnego. Płk Danilewicz wyjeżdża do Francji, a później do Anglii. Tam pełni znaczące funkcje polityczne i wojskowe w środowisku emigracyjnym. Tymczasem w kraju był jednym z najbardziej poszukiwanych przez UB żołnierzy Polski Podziemnej. Zmarł 21 listopada 1972 r. w Huddersfield, gdzie został pochowany. Przygotowywana obecnie wystawa prezentuje dokumenty, fotografie, rękopisy i odznaczenia płk. Tadeusza Danilewicza.
Muzeum Regionalne zaprasza do zwiedzania tych ciekawych i wartościowych wystaw. Wbrew pozorom nie ma zbyt dużo czasu do ich końca.